Olijf-Pluk-Weken 2010 – reportage
Hoe gaat dat een week olijven plukken in Griekenland?
“Op Kythira? Is dat een eiland maar waar ligt dat dan? Wie gaat er nu werken in een vakantie?”
Blijkt Kythira boven Kreta te liggen en net onder de Peloponnesos. Kreta is bekend bij 99% van alle mensen. Maar Kythira…misschien bij 1%? Eén van de plekjes met de meeste zonuren van het hele mediterrane gebied. De wind waait de lucht altijd weer open. Naast zon, zee en strand is er nog meer te beleven op het eiland zoals bijvoorbeeld olijven plukken.
Met een handhark, een paar hele grote netten en een leuke groep mensen hark en pluk je een boom zo leeg.
Eerst het voorbereidende werk; de onderste takken wegknippen
Dan de boom in, voor de liefhebbers, en harken maar.
Verzamelen
De olijven kunnen in de zak.
Met z’n allen naar de olijfpers.
Verse olijfolie!
De hoogste tijd om na gedane arbeid het groene goud te proeven.
Nadat wij in 2008 zelf hadden ontdekt hoe leuk olijven plukken is kwame wij op het idee van de Olijf-Pluk-Weken. Zo kan iedereen die hier voor in is de gelegenheid krijgen om mee te doen met de olijvenpluk. Het is heel makkelijk, iedereen kan het. Jong en oud en lenig of sterk hoef je ook niet te zijn. Wat wel belangrijk is dat je kunt lopen over hobbelig terrein.
Yasin en Angela, onze eilandvrienden kunnen wat extra handen goed gebruiken in hun grote olijfboomgaard.
De van oorsprong uit Syrie afkomstige Yasin is een grapjesmaker.
Angela zorgt dat niemand iets te kort komt tijdens de koffie en de lunch.
Ondertussen charmeert Yasin de dames met zijn grapjes.
Elk jaar begin november stijgt de spanning op het eiland. Is het een goede oogst dit jaar en wanneer zijn de olijven rijp? Iedereen heeft zijn eigen theorie over wat het beste moment is om te beginnen met plukken. Beginnen op een vaste datum of na de tweede grote regenbui want dan zijn de olijven zo lekker sappig. Een andere theorie is op het moment dat de helft van de olijven groen zijn en de helft zwart zodat je net die goede mix van sappigheid en pittigheid in de olie krijgt. Hoe het ook zij voor de eilandbewoners is het een jaarlijks terugkerende traditie waarbij onder het genot van lekker eten en drinken hard gewerkt wordt. Het gaat niet om het financiële gewin maar om samen dat ene doel te bereiken, de lekkerste (biologische) olijfolie! Uitzonderingen daargelaten want er wordt ook flink wat olijfolie in grote partijen verkocht aan bijvoorbeeld Italië.
Olijfolie gebruiken we in en bij iedere maaltijd.
Wat vinden onze gasten er van?
”De week heeft mij goed gedaan, lekker met de handen werken in de buitenlucht, verstand op nul en harken maar. Gewoon niet te moeilijk.”
”Wat mij bij blijft is het heldere, lichte primaire levensgevoel, dat probeer ik vast te houden.”
Twee spontane, en mooie, uitspraken van olijvenplukkers die een weekje bij ons doorbrachten afgelopen november. Wat kan ik hieraan toevoegen. Dat we veel gelachen hebben, lekker gegeten, ook serieuze gesprekken hebben gevoerd en iedereen tijd heeft gehad om op eilandverkenning te gaan. In november 2010 was het warm en zonnig. Zo warm dat er diverse mensen hebben gezwommen. Kortom dit klinkt als vakantie. Dat is het ook, tenminste dat streven wij na voor elke gast. Ondertussen maak je kennis met een eeuwenoude traditie.
De keukenprinses van Fos ke Choros.
Hulp komt er van Gijs: een echte kok. Zo leer ik weer van alles tijdens een avondje samen koken.
Gevulde aubergine.
Lam met Griekse pasta uit de oven.
Salade met veel granaatappel.
Griekse oliebollen – loekoemades – als toetje.
Het was heerlijk. We hadden gekookt voor nog drie gasten. Helaas, voor hen, kwamen ze pas de volgende dag.
Naast de olijvenpluk is ook de aanwezigheid van de Nederlandse plukkers hét gesprek van de dag. Zodra we met een groep de olijfpers binnenkomen gaat de aandacht van de olijfjes naar de dames (er rijmt iets anders op maar dat vind ik niet zo netjes). Ach, in de olijfpers is het een heuse mannenwereld. Met als gevolg dat er fanatiek heen en weer wordt gerend om de bezoekers te plezieren. Zodra de verse olie wordt getapt is er brood en zeezout. Direct je eigen olie proeven, heerlijk!
Dat één van de olijvenplukkers een week lang op klompen en in korte broek heeft rondgelopen, en zo ook in de boom klom, maakte op ons een grote indruk.
Net zoals de ooievaar die ineens in ons olijfpluk veld stond. Later zagen we er nog eentje. Een echtpaar. Nog weer even later kwam de dierenarts langs. Er was haar verteld dat één van de ooievaars in zijn vleugel was geschoten en niet meer kon vliegen. Grieken schieten op alles, zei de dierenarts, daarbij is hun culinaire lust wat breder dan de onze. Dat zie je dan weer terug in de wat bredere Griekse lijven.
Of we konden helpen hem/haar te vangen, de ooievaar dus? Harkjes aan de kant en omsingelen maar. Maar de ooievaar vloog mooi weg. Dus op zoek naar de partner. Na lang speuren hadden we deze ook gevonden. Dat ging echter precies hetzelfde. Niets aan de hand dus. Waarschijnlijk heel erg vermoeide ooievaren die bijkomen op Kythira om het laatste stukje naar warmere Afrikaanse oorden af te leggen.
Dat je ook kunt verdwalen op Kythira, of tenminste dat gevoel hebben, is ook een stel gelukt. Vier uur lang hebben ze in het Noorden van het eiland over zandwegen door de bush bush rondjes gereden. Zonder iemand tegen te komen. Waar is de uitgang? De paniek begon aardig toe te slaan want het werd donker en over een paar uur moesten ze de veerboot van Kythira naar Athene (Piraeus) nemen. De opluchting was dan ook groot toen ze uiteindelijk ‘gered’ werden door een alleraardigste Griekse dame. Kwam hun Grieks weer goed van pas. “Rij maar achter mij aan”, zei ze en zo kwamen ze weer op de goede weg.
Waar denk je aan Henk Letens? Toch niet aan….
Soms is het beter om op de fiets naar een afspraakje te gaan. Zoals onze ‘tuinvrouw’ die een afspraak had met Yannis, één van de imkers op het eiland. Beroemd om zijn heerlijke tijmhoning. Op de fiets naar Mitata en aldaar in een wit imkerpak gehesen vertrok ze met de imker in de auto naar de bijenvolkeren. Onderweg kwam ze nog een mede olijvenplukker tegen maar die herkende haar nauwelijks in dat witte pak, die schrok zich rot. Het waren nogal wat bijenvolken, meer dan 500. Zelf onderhoudt ze er op haar werk, samen met collega’s, drie bijenvolken. Al met al een indrukwekkende tochtje met als afscheid een boeketje van de aardbeiboom.
De vruchtjes van de aardbeiboom zijn eetbaar. Henk doet een poging een aantal te plukken. Niet te veel anders krijg je buikpijn.
Ondertussen rees de vraag bij een plukster hoe je van olijfolie zeep kunt maken. Zie het ambachtelijke stuk op de foto. De olijfboer van Kythira, Harry Tzortzopoulos weet hier wel raad mee. Zo belanden wij op een mooie avond aan de tafel van de 86-jarige Katerina in Karavas. Ze zat ons al op te wachten met chocola en tsipouro.
Een geweldig plaatje: Katerina met de zak chocolade voor op tafel. De waterfles met als inhoud tsipouro(grappa) en rechts een video camera. Het was Katerina naamdag vandaar al dat lekkers. Tot groot vermaak van iedereen ging de telefoon onophoudelijk over.
Half Kythira wilde haar blijkbaar feliciteren. Katerina hield het echter steeds kort want ze had volgens haar eigen zeggen haar ‘vriendengroep’ op bezoek (wij dus). Ondertussen was er ook nog een kunstenares video-opnames van het hele olijfolie-zeep-college van Katarina aan het maken. Na een uur hadden we eindelijk het recept en waren de meeste vragen beantwoord. Het was ook de hoogste tijd om te gaan want om 20:30 uur moest Katerina naar bed.
Verder zijn we al lang vergeten dat twee dames een dagje zonder koffers moesten doen. Het verfrissingspakket van Lufthansa bracht enige verlichting. Een t-shirt, deodorant, nagelvijl, shampoo, tandenborstel en tandpasta. Dat lukte net voor een nachtje. In de plaatselijk supermarkt zijn er snel een paar rubberen laarzen voor 10 euro gekocht zodat er toch alvast geplukt kon worden. Tot schrik van één van de dames bleek er de volgende dag maar één koffer op Kythira te zijn aangekomen. Het humeur daalde nu wel in hoog tempo. Een dag zonder een koffer gaat nog maar een week?? Waar was nu die andere koffer? Na twee maal op en neer rijden naar het vliegveld en veel gebel met Lufthansa bleek deze toch gewoon op Kythira airport te zijn aangekomen. Alleen aan een ander balie. Er zijn dus welgeteld twee balies op Kythira. Zij blij, wij blij want de gigazak drop en chocolade letters, die ze speciaal voor ons had meegenomen, zaten ook in deze koffer.
Ook is ons bijna al weer ontschoten dat er drie gasten een dag later kwamen. Ze zaten al in de lucht, tussen Athene en Kythira, maar na 20 minuten vlogen ze recht op een pikzwarte wolk af en moesten rechtsomkeert maken. Met als gevolg dat ze een nacht in Athene doorbrachten. De opvang bleek perfect. Hotel en diner en natuurlijk de ticket de volgende dag voor hetzelfde vliegtuig Athene-Kythira. Alles op kosten van Olympic Air.
Dat het af en toe stortregent, natuurlijk op de ‘vrije’ dagen, en je dan in 10 seconden doorweekt bent, is gauw vergeten zodra de zon weer volop schijnt.
Heel erg bedankt Joop(en ook Irma,) Marie-Joze, Jos, Harmien, Paula, Wia, Henk, Iris, Gijs, Ben, Ted, Harmie, Miriam en Petra. Wij hebben ontzettend genoten van jullie. Stinejiassas, dat de olijfolie jullie nog lang mag smaken.
Anita
NB: november dé olijf-pluk-maand. Wil je een keertje meedoen? en wil je nu al zeker zijn van een plek of heb je nog vragen mail gerust naar anita@eengriekseiland.nl